نعمت رفیعی یکی دیگر از عکاسخانه های فعال در دهه ی ۱۳۳۰، که فعالیتش در سینما تا دهه ی ۱۳۴۰ شمسی ادامه داشت، عکاسخانه البرز می باشد و امیر ارسلان نامدار(شاپور یاسمی ۱۳۳۴)، اولین فیلمی است که توسط این عکاسی به ثبت رسیده است. این عکاسی که در چهار راه عزیزخان پلاک ۱۸۷ قرار داشت…
یکی از عکس های اصغربیچاره به خاطر انتخاب زاویه ای غیر متعارف که در آن زمان حتی برای هنرپیشگان نیز عجیب بود دردسر ساز شد. او در یکی از فیلم هایی که هنرپیشه ای به نام نوش آفرین در حمام نقش آفرینی می کرده است از زاویه ی پایین و خلاف زاویه ی دوربین تصویر بردار عکسی را می گیرد که بعد از نشر آن موجبات مکدر شدن خاطر آن خواننده…ادامه دارد
اصغر بیچاره اصغر بیچاره در سال ۱۳۰۶ شمسی و در تهران به دنیا آمد و از ۱۳ سالگی به عنوان کارگرِ ساده در عکاسخانه ای به نام عکاس خانه هالیوود نزد عکاسی به نام اکبریان مشغول به کار شد و دو سال بعد با راهنمایی فخرالدین فخرالدینی آموزش عکاسی را تکمیل نمود. او پس از چند سال در خیابان لاله زار تهران مغازهای باز نمود و نام آن را عکاسخانه شهرزاد انتخاب کرد و به خاطر روابط خوبی که او با هنرپیشگان داشت، این عکاسخانه تبدیل به پاتوق هنرمندان و نویسندگان معروف آن زمان شد.
ترپانچیان آتلیه عکاسی خود را در سال ۱۳۱۷ با نام فتو واهه در نزدیکی کوچه همایون واقع در خیابان نادری تاسیس نمود. وی که در سال ۱۲۹۱ در شهر ارزروم ترکیه متولد شده بود، پس از فجایع شدید ترکیه بر علیه ارامنه و در پی آن، کشته شدن پدرش، در سه سالگی به همراه مادرش به سوریه پناهنده و سپس به ایران آمدند. واهان که زندگانیِ پر از دردی را سپری نموده بود بر حسب یک اتفاق و آشنایی با محمد جعفر خادم(پدر همان علی خادم معروف) که آن زمان در میدان حسن آباد تهران آتلیه داشت، با عکاسی آشنا شد. او که استعدادی فراوان در امر چاپ و ظهور عکس داشت و به همین علت اسم و رسمی خوشنام نیز برای خود به ارمغان آورده بود، به خاطر آن که تابعیت لبنان را داشت هیچگاه نتوانست لابراتوار و عکاسخانه خود را به نام خود ثبت کند
رحیم انوشفر که عکاسی از فیلم های بسیاری به مانند زندانی امیر/دختر کٌرد(اسماعیل کوشان ۱۳۲۷)، واریته بهار(پرویز خطیبی ۱۳۲۸)، شرمسار(کوشان۱۳۲۹)، مستی عشق(کوشان ۱۳۳۰)، شکار خانگی( علی دریابیگی۱۳۳۰)، دزد عشق(کوشان ۱۳۳۱)، افسونگر(کوشان ۱۳۳۱)، دسیسه(علی کسمائی ۱۳۳۳)، مریم( مهدی بشارتیان ۱۳۳۲)، شاهین طوس( کریم فکور ۱۳۳۳)، عشق راهزن( سیامک یاسمی ۱۳۳۳)، ظالم بلا( سیامک یاسمی ۱۳۳۶) و چشمه آب حیات( سیامک یاسمی ۱۳۳۸) را در کارنامه ی هنری خود به همراه داشت در سال ۱۲۹۷ شمسی در تهران زاده شد و در سال ۱۳۶۹ در زادگاه خود به خاک سپرده شد. او که در آتلیه عکاسی خود واقع در اواسط خیابان لاله زار و در نبش کوچه ی سینما پارس فعالیت می کرد برای معرفی خود به شهروندان تهرانی زمینه فعالیت گالری خود را اینگونه می نوشت:
ایوانف ملقب به روسیخان (مهر ۱۲۵۴-اسفند ۱۳۴۶) یکی از تکنیسینهای عکاسخانه عبداله میرزای قاجار بود که در تهران عکاسخانه و یکی از اولین سالنهای نمایش فیلم را دایر کرده است. روسیخان یکی از نخستین کسانی بود که به رواج هنر سینما در ایران پرداخت و گمان می رود که باید او را از مهمترین شخصیت هایی دانست که در این امر تاثیر گذار بوده است. از او به عنوان دومین فیلمبردار پس از میرزا ابراهیم خان روسی خان در سال ۱۳۲۶ق به روسیه رفت و در ادسا با شرکتی به نام بومر قرارداد بست که شیشه و کاغذ و مقوای عکاسی برایش بفرستند. در فروردین ۱۲۸۶ روسی خان عکاسخانه خود را افتتاح کرد و به همین منظور اعلانی مبنی بر گشایش عکاسخانه مستقل خود به چاپ رسانید که متن آن به این شکل بود که:
ژوزف پاپازیان از عکاسان بنام عهد ناصرالدین شاه بوده است که در شهر تفلیس فن عکاسی را فرا گرفته بود، وی بعد از پای گذاشتن به ایران، ابتدا در شهر تبریز، کارگاه عکاسی خود را بنا نهاد و در سال ۱۸۸۲میلادی نیز عکاسخانهای در تهران تاسیس نمود. پاپازیان نیز به مانند سوریوگین مهر سادهای طراحی نمود که بر خلاف آنتوان نشانِ هدیه از شاه نبود.
آنتوان سَوریوگِین یک عکاس روسی – گرجی – ارمنی است. به باور استاین او نیز از جمله اولین عکاسانی است که در ایران دکمه ی دکلانشور[۲] را به حرکت در آورده است. آنتوان نیز به مانند دیگر عکاسان خارجی ثبت کننده رویدادهای بسیاری در ایرانِ دوره قاجار و پهلوی اول است. دوربین او چهره ی بسیاری از ایرانیان را در ده های متوالی به ثبت رسانده است زیرا وی با پنج دهه فعالیت حرفهای عکاسی، یکی از مهمترین شاهدان زندگی ایرانیان از دوران ناصرالدین شاه تا سلطنت رضاشاه است. او برای کامل کردن مجموعه عکسهای خود به بیشتر نقاط ایران سفر نموده و از سوژههای گوناگون بهترین تصاویر را تهیه کرده است. مردم، مناظر، بناهای تاریخی، آداب و رسوم، مشاغل و حرفهها، اشیاء و سرانجام تمام زوایای زندگی ایرانیان به عنوان سوژه هایی بسیار مهم در مقابل لنز او قرار گرفته اند.
ملک قاسم میرزا در دوم جمادیالثانی (۱۱۸۶–۱۲۳۰) از شاهزادگان قاجار بود. او برادر ملک منصور میرزا و بیست و چهارمین پسر فتحعلی شاه بود. او شخصیت جالبی داشته است و پیوسته در صدد کسب معلومات تازه بوده است. به طوری که قصد استخراج قند از چغندر را کرده و در آن زمان در طبابت نیز دستی بر آتش داشته است. او به مانند بسیاری دیگر از برادرانش با اروپاییان مراودات خوبی داشت است. به گواه تاریخ و در ارتباط با اولین عکاس ایرانی باید عنوان داشت که فن عکاسی و عکس برداری در ایران برای اولین بار در شهر تبریز و توسط ملک قاسم میرزا فرزند فتحعلی شاه قاجار آغاز گردیده است. به علت سفر او به اروپا و تحصیل در فرانسه در روزگاری که اختراع دوربین عکاسی موضوع بحث روز بود و او مراودات بسیاری نیز با اروپائیان داشته است و به خاطر اینکه….
او پس از تأسیس دارالفنون به عنوان اولین معلم زبان فرانسه در این مدرسه مشغول به تدریس شده است و تا آخر عمر خویش، معلم فرانسه در این موسسه بوده است و همچنین بعدها جزو کارمندان وزارت انطباعات و دارالترجمه دولتی نیز می شود و در سال ۱۸۹۹ میلادی مجموعهای از صنایع دستی و تاریخی ایران را در غرفه ایران در نمایشگاهی در پاریس به نمایش می گذارد و این کار را با ۲۹ هزار تومان سود به پایان می رساند این باور را پر رنگ تر می کند. البته به خاطر درج نشدن عکسی از ژول ریشار در تاریخ برخی از محققین به مانند یحیی ذکا و شهریار عدل بر این باورند که شخصی به نام ملک میرزا قاسم حتی قبل از ورود ریشار در ایران عکاسی کرده است لذا بنیان فکریِ محققین ریشار خان را اولین عکاس دانسته و ملک میرزا قاسم را به عنوان دومین عکاس در ایران می شناسند.