سهراب نعیمی عکاس و پژوهشگر ایرانی، به عنوان پایه گذار طبقه بندیِ کلیه ژانرهای عکاسی در ایران
بدون تردید امروزه یکی از مشکلات اصلی عکاسان و همچنین نقاشان عدم وجود یک مرجع صالح برای شناسایی و تفکیک ژانرهای موجود در هنرهای تجسمی می باشد. این مشکل بزرگ از سالها قبل در جریان بوده است. به همین خاطر امروزه شاهد گرفتاریهای زیادی در حوزه های متعدد هنرهای تجسمی هستیم. این ایراد اساسی موجب شده است که در جامعه طبقه بندی یا کلاسبندی ابژه های هنری به شکل سلیقه ای و منطقه ای مورد واخواهی قرار بگیرد. به طور مثال می توان با یک سرچ ساده در صفخات مجازی این موضوع را بررسی نمود. هر فردی بسته به تفکر یا دانش خود موضوعات عکاسی را کلاس بندی نموده است. متاسفانه حتی برخی از سایتهای معتبر برای طبقه بندی ابژه ها، آنها را با سبکها یا تکنیکهای هنری به اشتباه معرفی نموده اند. این سردرگمی باعث شده است که میان هنرمندان مانند عکاسان و نقاشان مشکلات فراوانی ایجاد شود. مثلاً مدیر یک گالری از هنرمندان دعوت می کند تا آثار خود را در موضوعی خاص ارائه دهند، لکن فهم و درک هنرمندان در بیشتر مواقع با مدیر گالری یا کیوریتور در این عبارت یکسان نیست. یا مدرس یک کلاس آموزشی از دانشجویان خود درخواست می کند تا تمرینات هنری خود را در موضوعی خاص ارائه دهند. در اینجا نیز سلیقه استاد در چگونگی معرفی موضوعات عکاسی با دیگر اساتید یکسان نیست. به همین سبب در این مقاله عنوان می کنیم که عدم وجود یک کلاسبندی مشخص و واضح و همچنین عدم یک مرجع معتبر در زمینه طبقه بندی موضوعات هنری و عکاسی بسیار اساسی و رفع آن بسیار مهم می باشد.
سهراب نعیمی(مجید نعیمی)،(۱۹ دی ۱۳۶۱) نویسنده، پژوهشگر و عکاس ایرانی است. کتابهای آموزش عکاسی او با عنوان های کتاب (عکاسی۲۰۲۲) و کتاب جامع آموزش عکاسی (عکس را نوری زاد) از مشهورترین تالیف های او به شمار می رود. او برای نخستین بار در سال ۱۴۰۰ در هر دو کتاب بیان شده کلیه موضوعات رشته عکاسی را طبقه بندی نمود. او در کتاب خود عنوان نموده است که پژوهشگر برای رسیدن به یک کلاسندی مشخص و صحیح راهی جز مدد گرفتن از اندیشه ها و حوزه های ادبیات و همچنین مراتب جامع شناسانه و روان شناسانه ندارد. یعنی برای طبقه بندی موضوعات عکاسی او هدف و غایت عکاس را در چکاندن دکمه شاتر مورد بررسی قرار داده است و برای معرفی تک به تک ژانرها از دانش جامعه شناسی استفاده نموده است. سهراب نعیمی نویسنده کتابهای آموزش جامع عکاسی در ایران برای نخستین بیش از صد عنوان عکاسی را در کتاب (عکاسی ۲۰۲۲ و عکس را نوری زاد معرفی نمود)
او هدف عکاس را پیش زمینه کلاسبندی ابژه ها قرار داد. به طور مثال اینکه عکاس با چه نگرشی عکاسی می کند بسیار مهم است.
آیا برای کسب درآمد عکس می گیرد؟
آیا برای خلق یک اثر هنری از خلاقیت خود استفاده می کند؟
آیا هدف او از عکاسی ثبت خاطره است؟
آیا عکسهای او بدون روایت و اصطلاحاً فقط ثبت عینی موضوع است؟
پاسخ به سوالهای بالا هدف هر ژانری را مشخص می کند. بر همین اساس او اولین فردی است که با ارائه پرسشهای مهم و سپس پژوهش در این موضوعات نتایج ارزشمندی را به دست آورد. در تصویر صفحه ای از کتاب عکس را نوری زاد به نمایش گذاشته شده است. در این صفحه کلیه ژانرها بر چهار شاخه اصلی که بنیان هرکدام هدف عکاس از عکاسی است معرفی شده است. عنوان های:
۱٫ عکاسی خلاقانه ۲٫ عکاسی بیزینسی۳٫ عکاسی خاطرات شخصی۴٫ عکاسی بدون داستان و ثبت عینی
هر کدام از سرشاخه های مطرح شده در بالا دارای شاخه و زیرشاخه های متعدد دیگری می باشند. در تصویر بعد که صفحه دیگری از فصل سوم کتاب عکس را نوی زاد است، آن را می بنیم. در این صفحه کلیه عناوین موجود در سر شاخه عکاسی خلاقانه به نمایش گذاشته شده است.
بعد از معرفی کامل شاخه های متعدد موجود در سرشاخه عکاسی خلاقانه در صفحات بعدی فصل سوم به تعریف و معرفی شاخه های موجود در سرشاخه عکاسی بیزینسی پرداخته شده است. در تصویر زیر این طبقه بندی را مشاهده می کنیم.
عکاسی خاطرات شخصی سومین سرشاخه از طبقه بندی موضوعات عکاسی است که در کتاب عکس را نوری زاد معرفی شده است. در تصویر زیر فلوچارت این کلاسبندی را می بینیم.
و در انتها آخرین سرشاخه معرفی شده عکاسی ثبت عینی یا بدون داستان است که در کتاب آموزش جامع عکاسی با عنوان (عکس را نوری زاد) با نویسندگی استاد سهراب نعیمی می باشد. در تصویر زیر که بخشی از فصل سوم این کتاب است آن را مشاهده می کنیم.
بدون تردید در حال حاضر سهراب نعیمی را می توان نخستین بنیانگذار طبقه بندی کلیه ژانرها، عنوانها، ابژه ها یا موضوعات موجود در عکاسی و در ایران دانست. او با نوشتار کتاب (عکاسی ۲۰۲۲) و کتاب (عکس را نوری زاد) تمام ابژه های عکاسی طبقه بندی و به مانند یک دائره المعارف در ۶۰۰ صفحه معرفی نمود. کتاب عکس را نوری زاد در حال حاضر به عنوان یکی از پر مخاطبترین کتابهای موجود در رشته عکاسی است که علاقه مندان بسیاری را با خود همراه ساخته است.
